sotosblog

Τα… ελαττώματα του Έλληνα είναι από τις αγαπημένες συζητήσεις του Έλληνα. Η εμπειρική παρατήρηση που μόλις διαβάσατε δεν αποτελεί εξαίρεση· εντάσσεται στο ίδιο πνεύμα. Διότι σάμπως κι ελόγου της δεν ανοίγει μια συζήτηση για τα… ελαττώματα του Έλληνα; Αν όντως μιλάει για κάποιο ελάττωμα…

Η συνηθισμένη σειρά θέλει τώρα να γράψω ότι οι άλλοι λαοί δεν το κάνουν, δεν ασχολούνται με τα ελαττώματά τους. Αυτό όμως δεν είναι εντελώς αλήθεια. Το κάνουν.

Παρακάτω, η ίδια συνηθισμένη σειρά απαιτεί ν’ ακουσθεί η ένσταση ότι, έστω, μπορεί οι άλλοι λαοί να το κάνουν, αλλά πάντως σε μικρότερο βαθμό, κι εν πάση περιπτώσει όχι με τους ξένους. Εδώ σηκώνω τα χέρια ψηλά. Δεν μπορώ να γνωρίζω τι λένε οι άλλοι λαοί μεταξύ τους, όταν δεν είναι μπροστά κάποιος ξένος –για να το γνωρίζω θα ‘πρεπε να μπορούσα να είμαι ο αόρατος άνθρωπος.

Γνωρίζω, ωστόσο, τι λένε δημοσίως μεταξύ τους –όσο «μεταξύ τους» μπορεί να είναι κάτι το δημόσιο. Και είναι αλήθεια ότι δημοσίως οι ξένοι, ειδικά οι Γερμανοί, δεν εκφράζονται καθόλου κολακευτικά για τους Έλληνες, τον τελευταίο καιρό –η σχετική συζήτηση στη Γερμανία έχει κατακτήσει υψηλή θέση στην προεκλογική ατζέντα.

Βέβαια, εκείνοι που λένε δημοσίως τα αρνητικά δεν είναι οι λαοί, αλλά οι ηγεσίες και τα τσιράκια τους, που επιδιώκουν να τους χειραγωγήσουν. Χειραγωγούμενοι-ξεχειραγωγούμενοι όμως, όταν οι Γερμανοί συγκρίνουν εαυτόν με άλλους λαούς, έχουν στην πλειονότητά τους κάθε λόγο να εμπιστεύονται την ηγεσία τους ή και να ταυτίζονται με αυτήν. Τους λέει ότι η Γερμανία είναι μια χώρα υπόδειγμα χάρη στο λαό της.

Η διαφορά με τη δική μας ηγεσία είναι ότι και αυτή ομοίως λέει ότι χώρα-υπόδειγμα είναι η Γερμανία. Προσθέτει, φυσικά, ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει επίσης υπόδειγμα χάρη στο λαό της. Αλλά λέει και ότι αν μέχρι τώρα απέτυχε σε τούτο, η ευθύνη βαραίνει το λαό της. Θέλει-δεν θέλει, σε αυτήν την ευθύνη δεν αναφέρεται ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, όταν συστηματικά καταλογίζει στην Αντιπολίτευση ότι θέλει να μας γυρίσει στα παλιά;

Πώς, λοιπόν, να εμπιστευθούμε την ηγεσία μας, όταν μας κατηγορεί; Πόσο μάλλον να ταυτισθούμε μαζί της… Όσοι την εμπιστεύονται αναγκαστικά κατηγορούν· υπαινίσσονται ότι οι άλλοι αρνούνται να αποδεχθούν την ευθύνη που τους αναλογεί· και ταΐζουν τους Γερμανούς με δίκαιο.

Χωρίς να το έχουμε συνειδητοποιήσει στο μεταξύ, η αγαπημένη συζήτηση του Έλληνα έχει παρειδύσει στο μείζον πολιτικό διακύβευμα. Η μια πλευρά φιλοδοξεί με το όποιο πρόγραμμά της κάποια στιγμή να διαψεύσει τους Γερμανούς που μας κακολογούν για τα ελαττώματά μας, εξευμενίζοντας τη Γερμανική ηγεσία που χειραγωγεί το λαό της. Η άλλη πιστεύει ότι μόνο μια φαύλη ηγεσία θα μπορούσε να χειραγωγεί τους Γερμανούς έτσι που να φθάνουν να κατηγορούν έναν άλλο λαό.

Σε ό,τι μας αφορά, η εθνική επιλογή ανάμεσα στις δύο πλευρές είναι για μένα προφανής· αλλά δεν είναι αυτό τώρα το ζήτημα. Το ζήτημα τώρα είναι το ελάττωμα των Γερμανών να εμπιστεύονται την ηγεσία τους, ακόμα και όταν είναι φαύλη. Ομολογουμένως, δεν πιστεύω και πολύ στα εθνικά ελαττώματα, έλα όμως που η Ιστορία με διαψεύδει. Ειδικά η Γερμανική.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, είναι κοινό και στους δύο λαούς τουλάχιστον το ελάττωμα ότι αμφότεροι ξεχνάμε. Εμείς, πιστεύω, σύντομα θα το διορθώσουμε· κάπως. Μετά το ντιμπέιτ Μέρκελ-Στάινμπρουκ όμως, φοβούμαι ότι δεν μπορώ να ελπίσω το ίδιο για τους Γερμανούς.

Ίσως επειδή οι Γερμανοί τελικά πράγματι δεν συζητούν μεταξύ τους τόσο πολύ για τα ελαττώματά τους –ή όσο και όπως θα ‘πρεπε, τέλος πάντων. Ειδικά όταν τους ακούν οι ξένοι. Κρίμα…