Θεσμοί παρα θιν’ αλός

by Sotos

συλλογικός στρουθοκαμηλισμός

Το αξιόλογο στην Τέχνη είναι μια σύνθετη υπόθεση, κι έτσι θα περιορισθώ στο να πω μόνον ότι οι ταινίες του Σμαραγδή δεν μου αρέσουν. Είναι τούτο λόγος να μην του αναγνωρίζω το δικαίωμα να απαγγέλει μαντινάδες στον Σαμαρά; Ακόμα κι αν τις βρίσκω εμετικές; Όχι.

Ο Σμαραγδής δεν εκπροσωπεί τίποτε, παρά μόνον τον εαυτό του. Και αφού εκπροσωπεί μόνον τον εαυτό του, τότε μπορεί να απαγγέλει κρητικές μαντινάδες, κεφαλονίτικες καντσονέτες, ηπειρώτικα μοιρολόγια, ροδίτικες σερενάτες, θιβετιανές μονωδίες,  ή όλα αυτά μαζί σε όποιον του καπνίσει. Και στον Σαμαρά το You Are My Destiny του Paul Anka.

Επιπλέον, μπορεί όχι μόνο να απαγγέλει, αλλά, οψέποτε προκηρυχθούν εκλογές –για τις οποίες ο Σαμαράς, καθώς φαίνεται, ξύνεται στου τσοπάνη την αγκλίτσα– ο Σμαραγδής δικαιούται να επιχειρήσει να χωθεί ολόκληρος υπέρ Σαμαρά μέσα στην κάλπη του εκλογικού κέντρου όπου ψηφίζει, και να απαγγέλει από την Ανατολή μέχρι τη Δύση εκείνης της Κυριακής τον πόνο του από εκεί μέσα –σκηνή την οποία βρίσκω μάλιστα και άκρως κινηματογραφική για ένα σκηνοθέτη· ο Τατί, λ.χ., πιστεύω θα ήταν ευτυχής.

Θα ευχόμουν δε να το πράξει αυτό ο Σμαραγδής όταν έλθει εκείνη η ώρα, ώστε αφενός να φρακάρει η ψηφοδόχος εμποδίζοντας άλλες τέτοιες ψήφους, και αφετέρου αποθαρρύνοντας ακόμα και τους πιο αποφασισμένους του δαγκωτού, οι οποίοι, όσο νάναι, θα τρομάξουν από το τελώνιο που θα υποθέσουν ότι κρύβεται εκεί μέσα.

Έτσι, που λέτε… Ο Σμαραγδής μπορεί να κάνει ό,τι δικαιούται. Ο Σαμαράς όμως;

Γιατί βράβευσε τον Σμαραγδή; Με ποια αφορμή; Με ποια ευκαιρία; Υπήρχε κάποιο κινηματογραφικό φεστιβάλ; Κι αν υπήρχε, ανέλαβε ο ίδιος και χρέη υπουργού Πολιτισμού, όπως, ας πούμε, παίρνει πάνω του και το θέμα των πλειστηριασμών; Αυτός ο πολύς, που όλα τα σφάζει κι όλα τα μαχαιρώνει; Μήπως πήρε προσφάτως ή πέρυσι την ίδια μέρα ο Σμαραγδής κάποιο διεθνές βραβείο και μας διέφυγε, του Σαμαρά όμως πρόλαβαν τα σαΐνια του και του το σφυρίξανε; Τίποτε από όλα αυτά. Τίποτε. Απλώς…

Απλώς, ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου Costa Navarino συμβαίνει να έχει χρηματοδοτήσει την τελευταία ταινία του Σμαραγδή –εξ ου και αυτός όπου βρεθεί κι όπου σταθεί, χρυσό τον ανεβάζει, χρυσό τον κατεβάζει τον ευεργέτη του. Τώρα, το Costa Navarino είναι στην Πύλο, απ’ όπου έλκει καταγωγή και παραθερίζει ο Σαμαράς. Ο χρυσός αυτός μαικήνας της 7ης Τέχνης, λοιπόν, θεώρησε σκόπιμο να διοργανώσει στο ξενοδοχείο του μια εκδήλωση για τον Σμαραγδή και την ταινία «Ο Θεός Αγαπάει το Χαβιάρι», με την ευκαιρία να τη σπρώξει και λίγο, μια και στην ελεύθερη αγορά είχε πάει άπατη. Και είπε να καλέσει και τον Σαμαρά. Από πού κι ωσπού; Χα, μα επείδη τον παίρνει να το κάνει. Ε;

Έχει τέτοιο δικαίωμα ο Αχιλλέας Κωνσταντακόπουλος; Ασφαλώς. Εκπροσωπεί και αυτός, όπως και ο Σμαραγδής, τον εαυτό του. Μπορεί, λοιπόν, να διοργανώνει στο ξενοδοχείο του μαντινάδες, σερενάτες, μοιρολόγια, ακόμα και να επιχειρήσει να αναδείξει μια νέα εκδοχή του Ζορμπά, αφού η γνωστή έχει πια κουράσει τους τουρίστες του, ως τετριμμένη. Και μπορεί επίσης να καλεί στο ξενοδοχείο του όποιον του καπνίσει. Κι είπε να καλέσει τον Σαμαρά. Και τον κάλεσε.

Και ο Σαμαράς πήγε. Φαντάζομαι ότι με το θαρρος που του έχει να του λέει έλα να βραβεύσεις κι εκείνος αμέσως να πηγαίνει, ο Κωνσταντακόπουλος θα μπορούσε να στείλει ένα ελικόπτερο να φέρει τον Σαμαρά, όπως είχε κάνει κάποτε με τον Σμαραγδή. Αλλά δεν το έκανε, διότι οι συμπτώσεις βοήθησαν να είναι ήδη ο Σαμαράς στη γειτονία και δεν χρειάστηκε. Κι έτσι ο Σαμαράς γλίτωσε τον εαυτό του από την καρατόμηση την οποία την ίδια ώρα για τον ίδιο λόγο επεφύλασσε στον πρόεδρο του ΤΑΙΠΕΔ.

Τι να πω… Προφανώς, η γυναίκα του Καίσαρα πρέπει να φαίνεται τίμια όσο είναι στον αέρα…Αλλά και με τέτοια θάρρετα, δεν δικαιούμαι κι εγώ να υποθέτω πράγματα;

Ο Σαμαράς όχι μόνον πήγε, αλλά μίλησε κιόλας. Είπε εκεί διάφορα ακατάληπτα για ανηφόρες και κατηφόρες· του Καζαντζάκη, λέει –τόσα ξέρει, τόσα λέει. Κι έπλεξε και το εγκώμιο του Σμαραγδή.

Έχει ο Σαμαράς τέτοιο δικαίωμα; Όχι.

Γιατί δεν έχει τέτοιο δικαίωμα; Ως τι; Σ’ εσάς θα εξηγούσα ευχαρίστως, αν και δεν χρειάζεται, αλλά, ατυχώς, υπάρχει κίνδυνος να με διαβάζει και η Λένα Διβάνη, οπότε λέω να το αφήσουμε. Και τέλος πάντων, είναι που είναι, όπως είπαμε, το αξιόλογο στην Τέχνη ακανθώδες ζήτημα, ε, ας μην το κάνουμε ακόμα πιο σύνθετο· ειδικά καθώς έχουμε το σωσίβιο των θεσμών γι αυτό το λόγο, ώστε να μην πνιγόμαστε σαν… τζαμπατζήδες στα ρηχά της αμμουδερής παραλίας του Costa Navarino.

Υ.Γ. Ειδοποιώ με την ευκαιρία τον Κωνσταντακόπουλο ότι πλάτες στον Σμαραγδή για την ίδια ταινία είχε βάλει και η αμαρτωλή ΕΡΤ, που όλοι είδαμε τι έπαθε μόλις ανακατεύτηκε μαζί της ο Σαμαράς. Τι δηλοί ο μύθος για τα πίτουρα και τις κότες, Αχιλλέα;