Κατά βλακείας

by Sotos

IQGETTYΘα έχετε ασφαλώς αναρωτηθεί: «Μα, για βλάκες μας περνάνε;». Είναι μια απορία που δηλώνει κι ένα είδος αγανάκτησης. Πολλές φορές εκφράζεται ατομικά («για βλάκα με πέρασε;»), ή και επεκτείνεται και στο συλλογικό επίπεδο, όπως στην αρχική του εδώ διατύπωση.

Έχω συλλάβει πολλές φορές τον εαυτό μου να αναρωτιέται ομοίως· με διάφορες αφορμές. Θα έλεγα, μάλιστα, ότι τούτο μου συμβαίνει μια ζωή. Ή μάλλον μου συνέβαινε· μέχρι που πληροφορήθηκα από την επιστήμη ότι το DNA του πιθήκου διαφέρει από του ανθρώπου κατά το τρίτο δεκαδικό ψηφίο. Δεν θυμάμαι ακριβώς, αλλά η διαφορά κυμαίνεται επιστημονικά κάπου ανάμεσα στο 0,010% και το 0,030%. Οπότε…

Οπότε, όπως αντιλαμβάνεσθε, αν η διαφορά ανάμεσα στον άνθρωπο και τον πίθηκο είναι τόσο απειροελάχιστη, τότε πόση πια μπορεί να είναι η διαφορά από άνθρωπο σε άνθρωπο; Τόση, που να δικαιολογεί την κατηγορία του βλάκα για τόσους πολλούς ανθρώπους, όσοι διερωτώνται;

Φυσικά, υπάρχουν παθολογικές περιπτώσεις που μας φέρνουν σε αμηχανία· σαν οργανωμένη κοινωνία οφείλουμε και προσπαθούμε να κάνουμε κάτι γι αυτό. Να διευκρινίσω, ωστόσο, ότι είχα κάποτε την ευκαιρία να συναντήσω μια κοπέλλα-εκπρόσωπο εθελοντικής οργάνωσης για την φροντίδα ατόμων με νοητική υστέρηση, όπως η ίδια, και πολύ γρήγορα την έκπληξή μου διαδέχθηκε η ασυγκράτητη συγκίνηση, σε σημείο που ένας δυνατός κόμπος έσφιξε το λαιμό μου και τα μάτια μου βούρκωσαν. Τέτοια ήταν η ακρίβεια, η σαφήνεια και ο δομημένος λόγος με τον οποίο μου εξηγούσε εκείνα που ήθελε να μου εξηγήσει! Απίστευτο!

Όπως επίσης υπάρχουν, από την άλλη μεριά, και μεγαλοφυίες. Ένας Μότσαρτ, παραδείγματος χάριν. Ναι, είχε πατέρα ένα σπουδαίο μουσικό ο οποίος, δάσκαλος ο ίδιος, του τα μάθαινε από βυζανιάρικο· ναι, δεν είχε αφήσει δάσκαλο για δάσκαλο στην Ευρώπη της εποχής για τα υπόλοιπα που δεν έμαθε από τον γερο-Μότσαρτ· ναι, είχε τεράστια θέληση, όπως φαίνεται από το πλήθος των έργων του και από όσα γνωρίζουμε γενικά για τη ζωή του και το ωρολόγιο πρόγραμμά του· αλλά, παρ’ όλ’ αυτά, ήταν ένας ξεχωριστός άνθρωπος, πώς να το κάνουμε; Δεν το λέω εγώ· το λένε μεγάλοι μουσικοί που είχαν κι εκείνοι πατέρα μουσικό να τους τα μαθαίνει από παιδί· είχαν κι εκείνοι πλούσιο έργο· θήτευσαν, μαθήτευσαν κ.τ.λ. κ.τ.λ.

Εμείς οι υπόλοιποι βράζουμε λίγο-πολύ στο ίδιο καζάνι. Τόσο, που θεωρώ βλαπτικό για τους άλλους και για εμάς τους ίδιους να κάνουμε λόγο για βλακεία. Ξέρω, ξέρω, δεν είναι εύκολο να γίνει δεκτό κάτι τέτοιο. Έχουν γραφτεί, μάλιστα, έργα που πραγματεύονται το φαινόμενο της βλακείας με αυτοπεποίθηση· κάποια από αυτά πολύ χαριτωμένα. Σε ακουμπάνε· γιατί είναι δυνατή αυτή η αγανάκτηση που βρίσκει διέξοδο στη φράση: «μα, για βλάκες μας περνάνε;» Και είναι εύκολη η εξήγηση που εξυπακούεται: «Ναι, μας περνάνε για βλάκες». Είναι όμως λάθος!

Τότε, λ.χ., πώς δημοσιεύει ο Αλαφούζος μια δημοσκόπηση που δείχνει ανάκαμψη της Ν.Δ., του Πα.Σο.Κ. και της Δημ. Αρ. και άλλα τέτοια ανυπόστατα και ευτράπελα; Σίγουρα θα μας περνάει για βλάκες· δεν εξηγείται αλλιώς. Λάθος!

Λάθος, λάθος, λάθος! Δεν μας περνάνε για βλάκες. Μας χειρίζονται σαν βλάκες. Έχουν δε και την υποδομή και το χρήμα και τη δύναμη και την αναίδεια και την ανηθικότητα και το θράσος! Και μας χειρίζονται σαν βλάκες, διότι γνωρίζουν ότι λέγε-λέγε θα το πιστέψεις. Όχι το αποτέλεσμα της δημοσκόπησης· αυτό είναι το λιγότερο. Αλλά το ότι είσαι βλάκας. Και τότε πια δεν θα χρειάζεται να σε περάσουν για τίποτα!

Μην τους αφήνετε. Ούτε αυτούς τους πανούργους, ούτε κανέναν!