Διαμάντια σε διαμάντια
by Sotos
Ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου έχουν τούτες τις μέρες τα λεγόμενα Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα του Παπαδιαμάντη. Μπορεί κανείς να βρει διάφορα από αυτά σε διάφορες συλλογές –άλλες συμπεριλαμβάνουν το ένα, άλλες το άλλο, από πολλά: Λ.χ., Έρωτας στα Χιόνια, Τα Χριστούγεννα του Τημπέλη, Άνθος του Γιαλού, Στο Χριστό στο Κάστρο, Η Σταχομαζώχτρα… Όλα τους διαμάντια –διαμάντια άριστα κατεργασμένα. Ποιο να πρωτοδιαλέξεις… Ειδικά εκείνο το Άνθος του Γιαλού…
Α, είναι και Οι Αλαφροΐσκιωτοι. Δεν ξεχωρίζεις αν είναι πεζό ή ποίημα. Πάρτε για παράδειγμα το εξής απόσπασμα:
«Και η φριξ του δρυμού, ριγηλή, παγερά, θρηνώδης, θροούσα διά δένδρων και κρημνών, έφθανεν αντικρύ εις την άλλην ημερωτέραν πλευράν, και μετέδιδε το ρίγος της εις τους ώμους και την ράχιν των δύο νυκτερινών οδοιπόρων.»
Καλό; Πάμε πάλι, γιατί νομίζω ότι δεν με πιάσατε. Αυτή τη φορά δεν θέλω να το διαβάσετε· θέλω να το απαγγείλετε:
«Και η φριξ του δρυμού, ριγηλή, παγερά, θρηνώδης, θροούσα διά δένδρων και κρημνών, έφθανεν αντικρύ εις την άλλην ημερωτέραν πλευράν, και μετέδιδε το ρίγος της εις τους ώμους και την ράχιν των δύο νυκτερινών οδοιπόρων.»
Πιο καλό έτσι; Για πάμε άλλη μία, με λίγη… βοήθεια του Κοινού:
«Και η φΡιξ του δΡυμού, Ριγηλή, παγεΡά, θΡηνώδης, θΡοούσα διά δένδΡων και κΡημνών, έφθανεν αντικΡύ εις την άλλην ημεΡωτέΡαν πλευΡάν, και μετέδιδε το Ρίγος της εις τους ώμους και την Ράχιν των δύο νυκτεΡινών οδοιπόΡων.»
Τυχαίο; Δεν νομίζω… Ωραίο; Πολύ. Ναι, αλλά κάπως φτιάχνεται η ομορφιά. Το πώς, το λέμε Τέχνη.
Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι για να βρει κανείς την Τέχνη μέσα στην Τέχνη και να εξορύξει διαμάντια μέσα από τα διαμάντια. Στην προκειμένη περίπτωση, μια θαυμάσια μέθοδος, με την οποία μάλιστα γνωρίζεις και κανέναν άνθρωπο, που λέει και ο λαός μας, είναι, εκεί που έχετε μαζευτεί μερικοί καλοί φίλοι, να αναλάβει κάποιος από την παρέα να διαβάσει ένα καλό διήγημα στους υπολοίπους. Θα το εκτιμήσουν, σας βεβαιώ. Ειδικά, αν είναι ένα από τα Χριστουγεννιάτικα του Κοσμοκαλόγερου.
Μια άλλη, ασφαλέστατη μέθοδος, είναι να γνωρίζει κανείς Μουσική, και να μην αφήνει κατά μέρος, όταν διαβάζει Λογοτεχνία, ό,τι έμαθε από την Τέχνη που χάρισε το όνομά της στις μητέρες των άλλων Τεχνών, τις Μούσες. Αν είναι και τυχερός να έχει μαθητεύσει σε δάσκαλο σαν τον δικό μου… Διότι, απέραντο της Μουσικής το Κράτος!
Τούτες τις μέρες, λοιπόν, που είπαμε να κρατήσουμε απ’ έξω το σαράκι της πολιτικής, θα πούμε κι άλλα τέτοια ωραία. Όσοι πιστοί προσέλθετε…
Καλά Χριστούγεννα!
sotosblog 
Πως να τα αφήσεις όλα απ᾽έξω όταν στερείσαι των βασικών;;;
Δεν έχω απάντηση. Παραδίδομαι κι εγώ θέλω-δεν θέλω σε εκείνο που ονόμασα «ιδιότυπη, εφήμερη ανακωχή» στην προηγούμενη ανάρτηση. «Παραδίδομαι» τρόπος του λέγειν και για λίγο. Γνωρίζω ότι εσείς δεν παραδίδεσθε καθόλου. Δεν με παίρνει να συγκριθώ. Καλά Χριστούγεννα! Δεν είναι ειρωνία… Είναι ευχή.
Ευτυχισμένα Κατοχικά Χριστούγεννα όπως εύχεται και ο συν-bloger ΚΑΡΤΕΣΙΟΣ
Ούτε εγώ μπορώ να αφήσω το σαράκι της πολιτικής.
Με το post που ανέβασες, αγαπητέ Σώτο ξέρουμε και την ηλικία σου!
Γιατί σήμερα κανένας Έλληνας ηλικίας κάτω των 40 δεν μπορεί να διαβάσει Παπαδιαμάντη.
Η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι τελείως δυσνόητη για τους Νεοέλληνες.
Καλά Χριστούγεννα και με υγεία το νέο έτος
Αγαπημένε μου HeadWaiter,
Μπορεί να είμαι τόσο και βάλε, αλλά ο Κοσμοκαλογερος είναι αιώνιος, όπως εύχομαι ναι ειναι και η άδολη φιλία μας. Καλά Χριστουγεννα!
Με όλες σχεδόν τις πολιτικές θέσεις που έχει αναρτήσει ο φίλος οικοδεσπότης – και παλιός και εκλεκτός μάλιστα- είμαι κάθετα, κατηγορηματικά αντίθετος!
Αυτή τη φορά, ωστόσο, οφείλω να προσυπογράψω ανεπιφύλακτα τη παρούσα ανάρτηση.
Παραθέτω επίσης, χωρίς κανένα σχόλιο – περιττεύει άλλωστε – ένα απόσπασμα από τον «Ξεπεσμένο Δερβίση» (1896): «Κάτω εις το βάθος, εις τον λάκκον, εις το βάραθρον, ως κελάρυσμα ρύακος εις το ρεύμα, φωνή εκ βαθέων αναβαίνουσα, ως μύρον, ως αχνή, ως ατμός, θρήνος, πάθος, μελωδία, ανερχομένη επί πτίλων αύρας νυκτερινής, αιρομένη μετάρσιος, πραεία, μειλιχία, άδολος, ψίθυρος, λιγεία, αναρριχωμένη εις τας ριπάς, χορδίζουσα τους αέρας, χαιρετίζουσα το αχανές, ικετεύουσα το άπειρον, παιδική, άκακος, ελισσομένη, φωνή παρθένου μοιρολογούσης, μινύρισμα πτηνού χειμαζομένου, λαχταρούντος την επάνοδον τού έαρος.»
Καλά Χριστούγεννα φίλε Σώτο
(Έτσι ακριβώς όπως το γράφεις: Απλά μια ευχή χωρίς «ειρωνία».)
Καλά Χριστουγεννα, καλέ μου φίλε. Αλοίμονο να συμφωνούσαμε σε όλα… Καλά Χριστούγεννα, Καλά Χριστούγεννα!
Kαλά Χριστούγεννα, αναδρομικώς, και Καλή Χρονιά! Για οικοδεσπότη και επισκέπτες! Επωφελούμαι του τόσον αναψυκτικού διαλείμματος επί του συνήθους περιεχομένου των αναρτήσεων σου και αναρωτιέμαι αν θα συνιστούσε για σένα οδυνηρά υποχώρηση ο υποτιτλισμός των έργων του Α. Παπαδιαμάντη που θα μπορούσαν να γίνουν σενάρια;
Τι λές να ‘λεγε κι εκείνος;
Δηλαδή, να τρέχουν στην οθόνη υπότιτλοι με το αυθεντικό κείμενο, όλο ή αποσπάσματα, καθώς παίζεται η ταινία με σενάριο βασισμένο σε έργο του Παπαδιαμάντη; Σωστά καταλαβαίνω την ερώτηση;
Θεωρώ ότι όλα επιτρέπονται στην Τέχνη και λίγα επιβάλλονται, αν οτιδήποτε. Εφ’ όσον έτσι έχει κρίνει ότι πρέπει να γίνει εκείνος που έχει φτιάξει την ταινία, έτσι ας γίνει. Για να το θέλει, κάτι θα επιδιώκει. Κάτι αναγκαίο θα έχει κρίνει ότι προσθέτει. Θεωρώ ότι ο προσωπικός πουριτανισμός του θεατή δεν μπορεί να καταστεί εδώ αδίρρητο κριτήριο εκ των προτέρων καθ’ υπόθεση, ή εκ των υστέρων εκ του αποτελέσματος -η κριτική του θεατή είναι μόνον αυτοβιογραφική, όπως θα έλεγε και ο Όσκαρ Ουάιλντ. Προέχουν οι λόγοι και οι αιτίες του δημιουργού της ταινίας, ή εμμέσως έστω η συμφωνία του με τους λόγους και τις αιτίες των συντελεστών, στο βαθμό που μια ταινία είναι ομαδική εργασία -ακόμη και αν αυτοί οι λόγοι και αιτίες αφορούν και αυτές σε έναν κάποιο δικό τους, των συντελεστών, πουριτανισμό περί της πιστότητας -τούτο είναι διαφορετικό και μάλλον ανήκει σε σφαίρα άλλη από εκείνην του πουριτανισμού του θεατή. Ομοίως και για τους λόγους και επιδιώξεις των συντελεστών που γίνονται αποδεκτοί από εκείνον που έχει εν τέλει την ευθύνη και υπογράφει ως δικό του το έργο.
Ο ίδιος ο κυρ-Αλέξανδρος δεν μπορώ να γνωρίζω τι θα έλεγε. Μπορώ να υποθέσω ότι ως μεγάλος δημιουργός ο ίδιος, θα αξιολογούσε την ποιότητα της επεξεργασίας ενός νέου έργου μιας άλλης Τέχνης, σύμφωνα πάντοτε προς τα δικά της υλικά και τούτο στο βαθμό που θα είχε καταφέρει να τα προσπελάσει και να τα κάνει κτήμα του ο ίδιος. Αν το νέο έργο μιας άλλης Τέχνης είχε γίνει με τέχνη, πιστεύω θα το επικροτούσε. Αν όχι, μάλλον θα ενεργοποιούσε την καλή του καρδιά, εφ’ όσον διεπίστωνε ότι δεν διεπράχθη δα και κάποιο έγκλημα σε βάρος του ή σε βάρος της Τέχνης ή της ιερής για εκείνον πνευματικής του μητέρας.
Αλλά όλα τούτα είναι υποθέσεις.
Ευχαριστώ για τις ευχές.
Χρόνια πολλά.