sotosblog

Παρακολουθώ κι εγώ, ομολογουμένως όχι με μεγάλη ικανοποίηση για το επίπεδό του, τον «πόλεμο των δύο καρέ» στα Κοινωνικά Δίκτυα. Ο ένας πετάει στον άλλο τα στιγμιότυπα που αναδημοσιεύω εδώ. Επειδή, ωστόσο, ενεπλάκησαν και μπλογκ για τα οποία έχω καλή γνώμη, νομίζω ότι θα άξιζε να πούμε δυό κουβέντες.

Όπως έχει υποστηριχθεί, οι δύο φωτογραφίες δείχνουν, πράγματι, ότι εν τέλει μέσα στη Βουλή η πολιτική αντιπαράθεση δεν προσδιορίζει όλη, μα όλη την ώρα όλες, μα όλες τις σχέσεις μεταξύ όλων, μα όλων των παρευρισκομένων. Και μάλλον δεν θα έπρεπε να επικρατεί ένα τέτοιο κυριολεκτικά πολεμικό κλίμα στα έδρανα –πολιτισμένοι άνθρωποι ήμαστε –αν και δεν απέχουμε από μια τέτοια τροπή, καθώς βαδίζουμε ως χώρα σταθερά από το κακό στο χειρότερο. Προς το παρόν, δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσουν μια-δυό στιγμές ιλαρότητας.

Όμως οι δύο φωτογραφίες δεν απεικονίζουν ούτε τη Βουλή εξαντλητικά, ούτε το ουσιαστικό κλίμα της, όπως αβασάνιστα θα ήθελε κάποιος να πιστεύει, ή να καμώνεται. Χάρηκα που είδα κάποια μπλογκ που παρακολουθώ να μην πατούν ευθέως αυτή την πεπονόφλουδα.

Όπως συμβαίνει, οι δύο φωτογραφίες απλώς δίνουν πάτημα στον παρατηρητή για να περιγράψει τι βλέπει ο ίδιος μέσα στη Βουλή. Γενικά, όποιος επιχειρεί να δει συμβολισμούς στην πραγματικότητα μιλάει μάλλον για τον εαυτό του, παρά για το σύμβολο που επιχειρεί να ερμηνεύσει. Εξ ου και διαφορετικοί άνθρωποι ερμηνεύουν τα ίδια σύμβολα με διαφορετικό τρόπο ο καθένας. Με αγγίζει εκείνο που επισημαίνει επ’ αυτού ο Όσκαρ Ουάιλντ, όταν κάνει λόγο για προσωπική ευθύνη όποιου αποτολμά να εισδύσει στον κόσμο του συμβολικού.

Έτσι, όποιος δημοσιεύει στο πλαίσιο του παιγνίου των συμβολισμών εκείνη από τις δύο φωτογραφίες η οποία θέλει τον Γρηγόρη Ψαριανό στο κάδρο, προεξοφλεί με την κίνησή του αυτή την αποτυχία της συμμετοχής της Δημ.Αρ. στην κυβέρνηση και εξομολογείται ένα Αριστερό παράπονο. Εκφράζει με τον τρόπο του ένα «ιδού και κρίμα, γιατί θα μπορούσαν να είναι αλλιώς τα πράγματα». Πρόκειται για προσωπική εξομολόγηση, χωρίς υπονοούμενα. Όποιος, από την άλλη πλευρά, προβάλλει τη φωτογραφία που θέλει στο κάδρο τον Αλέξη Τσίπρα, καταγγέλει λαϊκισμό από την πλευρά του πρώτου και λέει «μην το κάνουμε θέμα, γιατί γίνονται αυτά». Καμώνεται τον αντικειμενικό, ενώ το υπονοούμενό του ευνοεί τη Δημ.Αρ.

Οι δύο θέσεις μοιάζουν ισοδύναμες, αλλά δεν είναι. Ούτε ως προς τα υπόλοιπα: Η πρώτη δηλώνει κατήγορος. Η άλλη υποδύεται τον συνήγορο κι επιχειρεί να διασκεδάσει μια κατηγορία, εγκαλώντας το πρώτο στιγμιότυπο στη βάση μιας πρακτικής που, αλήθεια είναι, συνηθίζεται μεταξύ των εθνοπατέρων. Καθιστά αυτό τις δύο φωτογραφίες ισοδύναμες;

Θα μπορούσε…  Υπό μιαν, πάντως, αυστηρή και ουσιαστικότατη προϋπόθεση πέρα από τον κόσμο των συμβόλων: να μοιράζονταν παρατηρητές και στοχοποιούμενοι εξίσου, οι δεύτεροι ρητά κι εκπεφρασμένα, την πολιτική θέση της αλλαγής του εκλογικού νόμου, που θα είχε σαν αποτέλεσμα και πολύ διαφορετικές φωτογραφίες… Την αλλαγή του εκλογικού νόμου, όχι μόνο ως αριθμητική που θα αναδεικνύει κυβέρνηση, αλλά οπωσδήποτε ως αριθμητική για μια αναλογικότερη κατανομή στη λαϊκή εκπροσώπηση, κατά το σεβασμό που πρέπει στον βαρειά τραυματισμένο Κοινοβουλευτισμό και την κλινήρη Δημοκρατία μας. Θυμίζω, σε αυτό το σημείο, ότι το συγκεκριμένο αίτημα για αλλαγή του καλπονοθευτικού νόμου δεν προκύπτει περιστασιακά, αλλά ανάγεται σε ένα πάγιο αίτημα της Αριστεράς. Υπό αυτό το πρίσμα, η συμμετοχή κόμματος της Αριστεράς στην κυβέρνηση δεν είναι «συμμαχία και με το διάβολο»· είναι αμιγής οπορτουνισμός. Να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους!

Επίσης, δεν θα έπρεπε να παραβλέψει κανείς τη διπλή υποκρισία κάθε τέτοιας επίθεσης σε βάρος του Αλέξη Τσίπρα. Όταν, π.χ., μπαίνει στο στόχαστρο η «πολιτική ορθότητά» του, όποτε αυτή εντοπίζεται σε στοιχεία της συμπεριφοράς του, παρασιωπάται από όσους άκριβώς καταλογίζουν «στο… παληόπαιδο» γνωρίσματα ετεροχρονισμένου κομφορμισμού,  η δική τους στάση που τα εξεβίασε ως τέτοια, μόνο και μόνο για να εξωρραΐσει το δικό της ξιπασμένο κομφορμισμό με προπέτασμα έναν… αναπόφευκτο ρεαλισμό και την ξεκουτιασμένη ωριμότητα του μορμολύκειου. Μορμολύκειο που μετά τις εκλογές ακίζεται ακόμα σαν τα κοριτσόπουλα που παίζουν τις κουμπάρες…

Έστω. Να μην αποσυνδέουμε, όμως, όποτε αυτή δεν μας συμφέρει, την άκρως λαϊκίστικη προεκλογική ομοβροντία, που εξαπολύθηκε κατά της ακεραιοφροσύνης του Αλέξη Τσίπρα και του δήθεν κινδύνου που αυτή συνεπαγόταν, ομοβροντία που δεν βρήκε δα και τη Δημ.Αρ. αμέτοχη, ε; Αυτά, αν γνησίως δεν μας αρέσει ο λαϊκισμός. Όταν λέμε ότι αποστρεφόμαστε το λαϊκισμό, να τον αποστρεφόμαστε με όλο το πακέτο, όχι επιλεκτικά και όπως μας συμφέρει. Τι εννοώ με όλο το πακέτο;

Όταν, λ.χ., επικρίνουμε τα… Ελληνικά του Τσίπρα επειδή είπε ότι «επιμηκύνεται ο θάνατος» κι επικαλούμαστε σχετικώς μια εφημερίδα που εντόπισε μετά… πολλών βασάνων το μέγα, βαρύ, κρίσιμο και ανεπανόρθωτο αυτό φραστικό ατόπημα, μια εφημερίδα που έκανε όμως την πάπια, όταν, μιλώντας αλαμπουρνέζικα ο απίθανος με το μουστάκι, χαντάκωνε την Ελλάδα, αν θέλουμε να είμαστε έντιμοι τιμητές και πολέμιοι του λαϊκισμού, τότε να καταδικάζουμε την ίδια εφημερίδα αντί να την επικαλούμαστε, αν μη τι άλλο εφ’ όσον σε άλλη σελίδα της κάνει παχυδερμικότατα η ίδια λόγο για «αργό θάνατο», αναφερόμενη στα ναρκωτικά –και θεσπίζει λογοπλαστικά τη χρονική διάσταση της έννοιας «θάνατος», την οποία, αφού πλέον θέσπισε, μετά καταμαρτυρεί σε όσους δεν εγκρίνει, λες και τη ρωτήσαμε. Πιθανόν, θα όφειλε ο Αλέξης Τσίπρας να πει «θανάτωση» και όχι «θάνατο», αλλά μάλλον δεν θα έλαβε υπόψη του ότι βαθμολογείται από φιλολόγους-επιθεωρητές δευτεροβαθμίου εκπαιδεύσεως παλαιάς κοπής που παριστάνουν τους δημοσιογράφους και δεν μπορούν να καλύψουν με κάτι ουσιαστικότερο το κενό της σελίδας, μια και τα ουσιαστικότερα δεν βρίσκονται, όταν έχεις απεμπολήσει την αυθεντική δημοσιογραφική ιδιότητα… Όχι όμως ότι και δεν καταλάβαμε τι εννοεί ο Τσίπρας… Διότι, όταν καταλαβαίνουμε εν προκειμένω τι εννοεί –και όλοι καταλαβαίνουμε, κακά τα ψέμματα– τότε, δεν είναι δικός του ο λαϊκισμός, αλλά εκείνων που παριστάνουν ότι δεν καταλάβανε· έτσι δεν είναι; (Αγαπητέ μπλόγκερ, μη σας διαφεύγει ότι αυτοί τουλάχιστον πληρώνονται για να το κάνουν…)

Αν μετά και από όλα τούτα δεν είναι ως εδώ ξεκάθαρο ότι τα δύο φωτογραφικά στιγμιότυπα και οι πολιτικές θέσεις που εκπροσωπούν δεν είναι ισοδύναμα ηθικά πυρομαχικά στον πόλεμο των Κοινωνικών Δικτύων, ας αναλογισθούμε έναν τρίτο παρατηρητή. Έναν υποθετικό τρίτο. Κάποιον, ας πούμε, που να ασπάζεται αδιακρίτως το δόγμα «όλοι τους είναι ίδιοι», ομού Τσιπραίοι και Ψαριανοί –δεν είναι δα και λίγοι αυτοί οι συμπολίτες μας για να δαπανάμε τούτη τη ζωή για τον Ψαριανό και τη φωτογένειά του…

Αυτόν τον υποθετικό τρίτο που πιστεύει ότι «όλοι ίδιοι είναι», τον εκφράζουν σε κάθε περίπτωση και οι δύο φωτογραφίες· όχι; Αυτός ο τρίτος έχει και αυτός, ωστόσο, νωπό στη μνήμη του το ξύλο της αρκούδας που έπεφτε έξω από τη Βουλή, με τους βουλευτές να προσπαθούν παντοιοτρόπως να φθάσουν στο κτίριο για να ψηφίσουν την καταδίκη του, όταν ο ίδιος πήγε έξω από τη Βουλή για να υποστηρίξει σε απόγνωση την ισχνή άμυνα της λιγόθυμης στα χημικά Δημοκρατίας που συμπυκνώνεται στην πιθανότητα οι αιρετοί εκπρόσωποί του να ορθώσουν το ανάστημά τους απέναντι στην Εκτελεστική Εξουσία. Κι από πρόβλεψη ότι θα τον πουλήσουν προσπάθησε να αποκλείσει μαζί με άλλους τις οδικές προσβάσεις. Καλά θυμάμαι;

Αυτός ο τρίτος είδε τελικά να ψηφίζεται η καταδίκη του, με ξεδιάντροπους κοινοβουλευτικούς συσχετισμούς και λεονταροδεσμεύσεις διαφόρων, οι ψευτομαγκιές και τα παχειά λόγια των οποίων εξαϋλώθηκαν στη συνείδησή του οριστικά μέσα στους καπνούς από τις φωτιές, τις σειρήνες των ασθενοφόρων και τα δακρυγόνα. Και είδε αυτοεξευτελισμένους, ετεροεξευτελισμένους και γενικά εξευτελισμένους βουλευτές να προσπαθούν να αποδράσουν όπως-όπως μετά την ψηφοφορία μες της νύχτας το σκοτάδι. Είδε το ανάχωμα του κοινοβουλευτισμού απέναντι στην κυβέρνηση να καταρρακώνει και να διαπομπεύει τη Δημοκρατία. Έχω άδικο; Όχι, δεν έχω. Και το χειρότερο είναι ότι το έργο θα το ξαναδεί. Και ο τρίτος και όλοι μας.

Η σύνθεση της Βουλής προσδιορίζει την κυβέρνηση, αλλά και την ελέγχει. Η συμμετοχή στην κυβέρνηση, με τη δήθεν σκέψη ότι έτσι περισώζεται κάτι, είναι ως άποψη προσωπικό δικαίωμα του καθενός –κατά τη γνώμη μου εν προκειμένω σκέψη για ευήθεις κι ευαπάτητους. Η καταρράκωση του κοινοβουλευτισμού την οποία ζήσαμε, ωστόσο, ούτε ξεχνιέται, ούτε παραχώνεται κάτω από αυτήν την κυβέρνηση, δυνάμει μιας συμμετοχής με… εγκυκλοπαιδικές προσδοκίες. Αντιθέτως, επιβαρύνεται ως εκκρεμότητα, όταν η κυβέρνηση συγκροτείται στη βάση ενός καλπονοθευτικού νόμου, με όλα τα εγνωσμένα χαρακτηριστικά του κοινοβουλευτικού διασυρμού και αναντιστοιχίας προς το λαϊκό αίσθημα της προηγούμενης κοινοβουλευτικής συνόδου (η ολιγόλεπτη που μεσολάβησε των δύο εκλογικών αναμετρήσεων δεν λογαριάζεται). Να μη θυμίσω εδώ ότι η κοινή προγραμματική διακήρυξη, που συνυπογράφει φαρδειά πλατειά, με δέσμευση «μακράς πνοής» η Δημ.Αρ. ως μέλος της Τρόικα 2, δεν λέει κουβέντα για τον εκλογικό νόμο;

Είναι, λοιπόν, οι δύο φωτογραφίες ισοδύναμες, όταν η μια περιέχει στο κάδρο εκείνον που ζητάει και δεσμεύεται για αλλαγή του εκλογικού νόμου, ενώ η άλλη εκείνον που μια ζωή έλεγε ότι τη ζήταγε και τώρα σιγεί ή μάλλον γελάει; Άρα, γελούν και οι δύο το ίδιο; Πιστεύει κανείς εντίμως ότι όποιος δημοσίευσε την φωτογραφία με τον Ψαριανό ενοχλήθηκε από το γέλιο, ως φυσικό χάρισμα του ανθρώπου; Ή μήπως ενοχλήθηκε από το γέλιο, ως σύμβολο σαρκασμού και καγχασμού απέναντι σε όσους ήσαν και θα ξαναβρεθούν έξω από τη Βουλή; Ο σαρκασμός και ο καγχασμός, βλέπεις, είναι που επιτρέπουν συζήτηση για συνεταιράκια, όχι το γέλιο.

Λέω «ξαναβρεθούν» δε, διότι όποιος εθελετυφλών δεν έχει πεισθεί από τα παραπάνω επιχειρήματα, θα πεισθεί στο πρώτο συλλαλητήριο. Ιδιαιτέρως αν πιστεύει ότι, επειδή ο Γρ. Ψαριανός είναι φίλος του, είναι και σε θέση να το προλάβει.

Είπαμε, οι δύο φωτογραφίες δεν είναι ίδιες. Δεν είναι και διότι δεν είναι ισοδύναμοι οι συμβολισμοί που έπιτρέπουν σε όποιον εισδύει με δική του, όπως διευκρινίσθηκε, ευθύνη στο χώρο των συμβόλων. Τι συμβολισμό επιτρέπει στο κάδρο ο Τσίπρας για τη Δημ.Αρ; Ότι συνέρχεται σιγά-σιγά; Οι ακισμοί, τα νάζια και οι κουμπάρες συνεχίζονται… 

Κι επειδή δεν μου αρέσει να κάνω τον αποστασιοποιημένο, τον ακριβοδίκαιο, τον καθωσπρεπιστή χαρτογιακά, τον φλεγματικό ή και υποχόνδριο, τον μουχλιασμένο και μημουάπτου αμερόληπτο, θα πάρω θέση και θα μπω κι εγώ στον κόσμο των συμβόλων –πάντα με προσωπική ευθύνη, εννοείται. Προσωπικά, στη μια φωτογραφία βλέπω τον Ψαριανό να ξεκαρδίζεται ως μέλος μιας ανισόρροπης συμμορίας, ενώ στην άλλη βλέπω τον Τσίπρα να κοντοστέκεται, θέλωντας κατά φυσική παρόρμηση, που φαίνεται και από την κίνησή του, να απομακρυνθεί από αυτήν την ανούσια κι ενοχλητική στάση· και να μειδιά, έτσι όπως μειδιούν όσοι πιστεύουν ότι γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος. Αυτό μάλλον από επίγνωση ότι οι υπόλοιποι κλαίμε –όσοι τουλάχιστον δεν περιμέναμε να δούμε χαζές φωτογραφίες και να διαβάσουμε τετριμμένα διστηλάκια για φραστικά ολισθήματα, πριν βγάλουμε τα συμπεράσματα μας.